Met de nieuwe vrachtwagenheffing moeten zowel binnenlandse als buitenlandse vrachtwagens die meer dan 3.500 kilo wegen, een heffing betalen per gereden kilometer. Deze heffing is variabel, afhankelijk van de CO2-uitstoot van de vrachtwagen. Het Eurovignet komt te vervallen, en de wegenbelasting (MRB) voor deze zware vrachtwagens wordt minimaal verlaagd. Deze maatregelen zijn ook bedoeld om het vrachtverkeer te verduurzamen en innovatieve technieken te stimuleren.
Toldienstaanbieders krijgen de taak om de vrachtwagenheffing te innen en de opbrengsten aan de overheid af te dragen. Dit houdt in dat deze aanbieders vóór de vastgestelde datum boordapparatuur moeten installeren in vrachtwagens om de heffing te registreren. De registratie gebeurt via speciale portalen die boven de wegen zijn geplaatst. Tevens moeten toldienstaanbieders zorgen voor contracten met transporteurs. De minister heeft aangegeven dat deze services ook door aanbieders die de heffing in andere EU-landen afhandelen (EETS-aanbieders) verleend kunnen worden.
Een deel van de opbrengst van de heffing wordt gebruikt voor de elektrificatie van het vrachtvervoer. Hiermee worden onder andere de subsidies AanZET en SPriLa gefinancierd.
Na de invoering van de heffing zal er gemonitord worden of vrachtwagens alternatieve routes kiezen om de heffing te omzeilen. Hierbij wordt gekeken naar de mate waarin dit gebeurt. Afhankelijk van de resultaten kunnen er extra maatregelen genomen worden.
Vanaf dit najaar kunnen transportondernemers zich aanmelden voor de regeling “CO2 meten en verbeteren”. Bij deelname krijg je een adviseur toegewezen die je helpt om de kwaliteit van jouw data over CO2-uitstoot, gereden kilometers en beladingsgraad van je vrachtwagens te verbeteren.