Schenking: financiële steun aan je kind

Een veelgebruikte en relatief eenvoudige manier om je kind financieel te ondersteunen, is door geld te schenken. Dit kan op verschillende manieren. Door slim gebruik te maken van vrijstellingen en fiscaal vriendelijke schenkingsvormen, kun je het rendement van je schenking verhogen. Niet alleen op het moment van schenking, maar ook later. Schenken is een voordelige manier om je opgebouwde vermogen over te dragen aan de volgende generatie. Het financiële steuntje voor nu kan tegelijkertijd een gelegenheid zijn om na te denken over je nalatenschapsplanning.

Afhankelijk van de omvang van je vermogen en de vrijstellingen, bedraagt de erfbelasting voor je kind al snel tussen de 10 en 20%, en voor je kleinkind zelfs tussen de 18 en 36%. Regel het tijdig en goed, en bespaar erfbelasting ten gunste van je erfgenamen!

Let op! Voor mensen met vermogen geldt een hogere eigen bijdrage voor zorg via de AWBZ. In 2024 wordt bij alleenstaanden 4% van je vermogen boven het toetsbedrag van € 31.747 als extra inkomen voor de berekening van de eigen bijdrage meegerekend. Voor partners geldt het dubbele toetsbedrag, € 63.494. De peildatum hiervoor is 1 januari 2022.

Fiscaalvrije schenkingen

Als ouder kun je je kind jaarlijks een bedrag schenken zonder daar belasting over te betalen. Voor 2024 is dit bedrag € 6.633. Schenk je aan een kind tussen de 18 en 40 jaar oud (of aan een partner van dat kind binnen dezelfde leeftijdsgroep), dan kan deze vrijstelling eenmalig worden verhoogd naar € 31.813. Voor schenkingen ten behoeve van een kostbare studie of opleiding kan de vrijstelling zelfs eenmalig worden verhoogd naar € 66.268.

Let op! De schenkingsvrijstelling voor de eigen woning is vanaf 2024 volledig afgeschaft.

Papieren schenking

Wil je schenken, maar wil of kan je nog niet het volledige bedrag in contanten aan je kind geven? Dan heb je de mogelijkheid van een 'notariële schuldigerkenning uit vrijgevigheid', ook bekend als een papieren schenking. Je erkent een bedrag schuldig te zijn aan je kind dat pas opeisbaar is na je overlijden.

Het voordeel hiervan is dat je beschikking houdt over het (geschonken) vermogen en liquide middelen, terwijl je toch gebruikmaakt van de vrijstellingen in de schenkbelasting. Tegelijkertijd ben je vrij om tussentijds af te lossen op de schuld en daarmee financiële steun aan je kind te bieden. Om ook erfbelasting te besparen met deze schenking, moet je je kind echter wel jaarlijks daadwerkelijk 6% rente betalen. Via rente en aflossing ontvangt je kind dan financiële ondersteuning.

Let op! De schenking op papier moet zowel door de schenker als de ontvanger in box 3 worden opgegeven in de aangifte inkomstenbelasting. In het box 3-stelsel in 2024 ontstaat hierbij wel een verschil tussen de belastbaarheid van de vordering en de aftrekbaarheid van de schuld. Over de vordering die je kind op jou heeft, wordt namelijk een hoger forfaitair percentage (6,04% in 2024) berekend dan het forfaitair percentage waartegen de schuld die jij hebt aan je kind aftrekbaar is. Het exacte percentage voor de schuld is nog niet bekend. Voor een vergelijking: voor het jaar 2023 bedroegen deze percentages respectievelijk 6,17% en 2,46%, een verschil van 3,71%!

Tip! Wil je meerdere jaren achter elkaar een papieren schenking doen aan je kind, dan bestaat de mogelijkheid om dit in één keer voor meerdere jaren bij de notaris te regelen. Laat je echter goed informeren over de voorwaarden en de voor- en nadelen die hieraan verbonden zijn.

Schenken onder voorwaarden

Het kan voorkomen dat een schenking via het huwelijksgoederenregime of een samenlevingscontract onbedoeld terechtkomt bij de schoonfamilie van je (klein)kind. Dit kun je voorkomen door bij de schenking een uitsluitingsclausule op te nemen, zodat de schenking eigendom blijft van je (klein)kind. Door het schenken van vermogen aan je kind kan het gebeuren dat je financiële draagkracht onder druk komt te staan. Als je wilt schenken zonder financieel afhankelijk te worden van je kind, kun je ook schenken onder de voorwaarde dat je de schenking kunt herroepen.

Let op! Is je kind getrouwd na 1 januari 2018, dan valt je schenking niet meer binnen de huwelijksgemeenschap. Je kind kan echter samen met zijn of haar partner in de huwelijkse voorwaarden bepalen dat schenkingen wel tot de gemeenschap behoren. In die situatie kan de uitsluitingsclausule nog steeds relevant zijn.

Bedrijfsopvolging binnen de familie

Wil je je bedrijf geheel of gedeeltelijk overdragen aan je kind? Met behulp van de bedrijfsopvolgingsfaciliteit (BOF) in de Successiewet kun je het ondernemingsvermogen of je aanmerkelijkbelangaandelen fiscaal voordelig overdragen aan je kinderen. De BOF is alleen van toepassing op actieve ondernemingen.

Beleggingsactiviteiten vallen grotendeels buiten de regeling. De BOF biedt een voorwaardelijke vrijstelling van 100% van de waarde, tot een maximum van € 1.325.253 (2024), zolang de waarde van de onderneming dit bedrag niet overschrijdt. Voor het meerdere geldt een vermindering van 83%. Voor de verschuldigde schenkbelasting kan tien jaar lang rente-dragend uitstel van betaling worden verleend. De regeling kent verschillende voorwaarden met betrekking tot de bezitsperiode voor jou als schenker en de voortzetting van het bedrijf door de verkrijger.

Denk na over de opvolging van je bedrijf en laat je hierover goed adviseren. De vrijstelling van de BOF wordt namelijk per 1 januari 2025 gewijzigd. Vanaf die datum geldt een vrijstelling van 100% voor ondernemingsvermogen tot € 1.500.000. Op het meerdere is slechts 75% vrijgesteld. Dit betekent dat vooral bedrijven met een hoge waarde een kleinere vrijstelling zullen krijgen. Het omslagpunt ligt bij € 1.871.337. Voor bedrijven met een waarde onder dit bedrag wordt de vrijstelling vanaf 2025 groter, terwijl bedrijven met een waarde boven dit bedrag een aanzienlijk kleinere vrijstelling krijgen.

Voorbeeld
Voor een bedrijf met een waarde van bijvoorbeeld € 5.000.000 bedraagt de vrijstelling momenteel € 4.375.293. Vanaf 2025 bedraagt de vrijstelling nog slechts € 4.125.000, wat neerkomt op een verschil van € 250.293.

Let op! Ben je van plan om op korte termijn je bedrijf aan bijvoorbeeld je kinderen over te dragen, overweeg dan om dit wellicht beter nog in 2024 te doen. Dit kan een aanzienlijk verschil maken in de belasting die je moet betalen!

Familielening

Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om je kinderen geld te lenen. Het is niet altijd eenvoudig, zowel voor jou als voor je kinderen, om een financiering bij de bank te krijgen. Bij een lage rente op een spaardeposito kan een familielening al snel een aantrekkelijke optie zijn. Maak wel zakelijke afspraken en leg de voorwaarden, zoals rente, looptijd, aflossing, bestemming van het geld, opeisbaarheid en opzeggingsgronden, goed vast. Dit zorgt voor financiële en juridische duidelijkheid voor jou en je kinderen, en voorkomt vaak onnodige fiscale problemen.

Let op! Houd er rekening mee dat door het box 3-stelsel in 2024 een verschil kan ontstaan in de belastbaarheid. Over de vordering die jij op je kind hebt, wordt namelijk een hoger forfaitair percentage (6,04% in 2024) berekend in box 3. Als de lening aan je kind een zogenaamde eigenwoninglening is die aan de fiscale voorwaarden voldoet, is de rente tegen de werkelijke rente aftrekbaar voor je kind.

Eigenwoninglening

Via een notariële of onderhandse akte kun je je kind geld lenen voor de aanschaf, verbouwing of onderhoud van een eigen woning. Over de lening ontvang je rente van je kind. De (zakelijke) lening behoort tot je box 3-vermogen. Voor de belastingbetaling in box 3 gaat de Belastingdienst nu uit van het werkelijke vermogen. Hierbij hanteert men fictieve rendementen die dicht bij de werkelijke rendementspercentages voor sparen of beleggen liggen. Voor spaargeld is dat bijvoorbeeld veel lager dan voor beleggingen. Voor beleggingen en andere bezittingen, zoals een verstrekte lening aan je kind, hanteert de Belastingdienst in 2024 een fictief rendement van 6,04%.

Let op! Sinds 1 januari 2013 gelden er ook nieuwe regels met betrekking tot de eigenwoningleningen binnen de familie, met name met betrekking tot de hypotheekrenteaftrek. Dit betekent dat de lening binnen dertig jaar volledig en minimaal annuïtair moet worden afgelost. Om de hypotheekrenteaftrek bij een onderhandse lening te behouden, moet je kind de Belastingdienst informeren over de eigenwoninglening. Hiervoor moet jaarlijks de informatie over de lening worden doorgegeven bij de aangifte inkomstenbelasting. Dit geldt zowel voor een nieuwe lening als voor het doorgeven van wijzigingen in een bestaande eigenwoninglening.

Let op! Het is verstandig om een zekerheidsrecht te bedingen voor de lening. Dit geldt niet alleen voor de terugbetaling, maar ook om het zakelijke karakter van de lening fiscaal te onderbouwen. Voor het vastleggen van een hypotheek moet je bij de notaris zijn.

Lening en schenking via een kasrondje

Je kunt je kind extra financieel steunen door bijvoorbeeld de eigenwoninglening aan te vullen met een 'kasrondje'. In hetzelfde jaar waarin je kind de rente aan jou betaalt, schenk je een bedrag binnen de jaarlijkse schenkingsvrijstelling (2024: € 6.633). Je kind profiteert dan van de fiscale renteaftrek op de eigenwoninglening en van de vrijgestelde schenking, terwijl jij (een deel van) de rente belastingvrij kunt teruggeven. Het is echter belangrijk dat de schenking en de rentebetaling los van elkaar staan en niet met elkaar worden verrekend. Anders vervalt het fiscale voordeel.

Borgstelling

Als jouw kind bij de bank geen (extra) lening kan krijgen op eigen kracht, kun je als ouder borg staan. Dit kan voor het gehele bedrag, maar ook voor een deel ervan. Hiermee bied je de bank extra zekerheid. Met een borgstelling voor een hypothecaire lening behoudt je kind het recht op hypotheekrenteaftrek.

Risicodragende deelname

Als je kind plannen heeft om voor zichzelf te beginnen, kan een geldlening een voor de hand liggende optie zijn. Maar misschien is een risicodragende deelname van jou als financier in het startende bedrijf van je kind voor beiden interessant. Er zijn vele manieren om dit vorm te geven. Vraag het ons!

Disclaimer
Hoewel bij de samenstelling van deze Advieswijzer de uiterste zorg is nagestreefd, wordt geen aansprakelijkheid aanvaard voor onvolledigheden of onjuistheden. Vanwege het brede en algemene karakter van de Advieswijzer, is deze niet bedoeld om alle informatie te verschaffen die noodzakelijk is voor het nemen van financiële beslissingen.