We hebben een aantal belangrijke actualiteiten voor jou op een rij gezet, zoals:
- Wat is het verschil tussen een ANBI en een SBBI?
- Is jouw instelling gecategoriseerd als een ANBI of SBBI?
- Ben je verplicht om vennootschapsbelasting te betalen?
- Kom je in aanmerking voor vrijwilligersaftrek en wat mag je je vrijwilligers vergoeden?
- Wat houdt de kantineregeling precies in?
Wanneer ANBI?
ANBI staat voor algemeen nut beogende instelling. Jouw vereniging of stichting kan enkel een ANBI zijn als deze zich voor minimaal 90% inzet voor het algemeen nut en door de Belastingdienst als zodanig is aangemerkt. Er zijn diverse voorwaarden en verplichtingen aan verbonden. Neem contact met ons op voor meer informatie hierover.
Let op! ANBI's zijn verplicht om een groot aantal gegevens op hun website te publiceren. Dit omvat onder andere de balans, de staat van baten en lasten, evenals een toelichting hierop, en dit dient binnen zes maanden na het boekjaar op de site geplaatst te worden. Zorg ervoor dat jouw vereniging of stichting aan deze verplichtingen voldoet. Welke overige gegevens een ANBI ook moet publiceren, vind je op de website van de Belastingdienst.
Bewijslast
Als een instelling als ANBI wil worden erkend, ligt de bewijslast bij de instelling die moet aantonen dat haar activiteiten ten goede komen aan het algemeen belang. Dit moet niet alleen statutair worden vastgesteld, maar de werkzaamheden van de ANBI moeten hier ook daadwerkelijk mee overeenkomen. Dat houdt in dat de activiteiten van de ANBI gericht moeten zijn op specifieke doelen die als algemeen nuttig kunnen worden beschouwd. In een recente rechtszaak richtte een vereniging zich op activiteiten in het kader van het algemeen nut, maar ook op het bieden van ontspanning en vermaak voor de leden. Zonder gedegen onderbouwing werden deze laatste activiteiten niet als algemeen nuttig beschouwd, wat leidde tot het terecht afwijzen van de ANBI-status door de rechtbank.
In een andere rechtszaak werd getoetst of een stichting die zich richtte op het bestrijden van eenzaamheid, voldeed aan de voorwaarden voor ANBI-status. De stichting bracht eenzame mensen met dezelfde interesses met elkaar in contact via een website en organiseerde burenhulp. De rechtbank concludeerde dat de stichting aan de voorwaarden voor een ANBI voldeed, aangezien haar activiteiten als welzijn konden worden aangemerkt, wat een ruime interpretatie volgens de wetsgeschiedenis vereist.
Voordelen ANBI
Het hebben van de ANBI-status biedt verschillende voordelen. Zo betaalt een ANBI geen schenk- of erfbelasting over schenkingen en erfenissen die ze aanwendt voor het algemeen belang, komt ze in aanmerking voor een teruggaaf van een deel van de energiebelasting, zijn er fiscale voordelen in de vennootschapsbelasting en zijn giften aan een ANBI onder voorwaarden aftrekbaar in de inkomsten- of vennootschapsbelasting.
ANBI oprichten
Als je een ANBI wilt oprichten, kun je tegenwoordig terecht op een speciale website van de Belastingdienst. Deze site biedt informatie over ANBI's, een link naar het aanvraagformulier en de mogelijkheid om contact op te nemen met het ANBI-team. Deze website is met name bedoeld voor degenen die een kleinere of middelgrote ANBI willen opstarten en helpt de aanvrager om zaken duidelijker te maken via praktische uitleg.
Bestedingscriterium verduidelijkt
Een ANBI mag niet meer vermogen aanhouden dan noodzakelijk voor het uitvoeren van haar activiteiten. Onlangs is verduidelijkt onder welke voorwaarden investeringen en uitgaven zijn toegestaan zonder de ANBI-status in gevaar te brengen. Investeringen moeten het doel van de ANBI rechtstreeks bevorderen. Het mogen geen zakelijke activiteiten zijn die primair gericht zijn op het behalen van winst. Als er via een organisatie wordt geïnvesteerd, moet deze organisatie het bedrag ook gebruiken in overeenstemming met het doel van de ANBI.
Daarnaast is verduidelijkt dat bestuurders van de ANBI niet bij een investering in een organisatie betrokken mogen zijn. Investeringen in administratie en beleidsplannen moeten als investeringen van algemeen nut worden aangemerkt.
Let op! ANBI's die niet of nog niet voldoen aan de vereiste voorwaarden, moeten dit melden bij hun inspecteur. Deze kan een termijn stellen waarin alsnog aan de verplichtingen moet worden voldaan. Wordt hier niet aan voldaan, dan kan de ANBI-status verloren gaan.
Tip! Een ANBI kan door de Belastingdienst ook worden aangemerkt als culturele ANBI. Jouw instelling moet dan voor minstens 90% actief zijn op cultureel gebied om gebruik te kunnen maken van extra faciliteiten.
Wanneer SBBI?
Als jouw vereniging of stichting geen ANBI is, is er mogelijk toch sprake van een sociaal belang behartigende instelling (SBBI). Een SBBI is een instelling die geen ANBI is, maar wel een sociaal belang behartigt. Voorbeelden hiervan zijn muziekverenigingen, sportclubs, toneelverenigingen of lokale scoutinggroepen. Het voordeel van een SBBI is dat ze geen schenk- of erfbelasting betaalt over schenkingen of erfenissen die worden aangewend voor een sociaal belang. Bespreek de voorwaarden voor een SBBI met ons.
Let op! Voor schenkingen die een SBBI van meer dan €2.690 (2025) doet, is de ontvanger schenkbelasting verschuldigd, tenzij deze zelf een ANBI of SBBI is.
Actualiteiten vennootschapsbelasting
Vaak zijn stichtingen of verenigingen niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Dit verandert echter als er een onderneming wordt gedreven. Belangrijke criteria zijn deelname aan het economisch verkeer en winstgerichtheid.
Let op! In de statuten staat vaak dat de stichting of vereniging geen winstoogmerk heeft. Dit biedt geen bescherming tegen vennootschapsbelasting. Voornaamste richtlijn is de daadwerkelijke aanwezigheid van overschotten.
Winstvrijstelling
Tip! Ben je van plan te investeren in woningen, wacht dan mogelijk op de plannen van jouw stichting of vereniging om de vrijstelling niet toe te passen indien nodig voor verliescompensatie. Deze keuze moet voor een periode van minimaal vijf jaar zijn gemaakt. Na deze periode kan er opnieuw gekozen worden om de vrijstelling niet toe te passen. Bij een beslissing om de vrijstelling niet toe te passen, moet er een brief naar het belastingkantoor gestuurd worden, dit moet gebeuren voordat de aangifte vennootschapsbelasting over het eerste jaar van de vijf jaar is afgerond.
Bestedingsreserve
Stichtingen en verenigingen die als culturele ANBI zijn aangemerkt en die hun winst voor minstens 70% met vrijwilligers behalen, kunnen een bestedingsreserve vormen. Voldoet jouw instelling aan deze voorwaarden, dan kan (een deel van) de winst voor belastingheffing gereserveerd worden. Er moet echter wel een bestedingsvoornemen zijn en de gereserveerde winsten moeten doorgaans in het jaar of binnen vijf jaar na afloop van het jaar worden besteed. Na deze termijn valt de bestedingsreserve in de winst.
Aftrek fondswervende activiteiten
De fondswervende activiteiten van een ANBI kunnen aftrekbaar zijn van de winst, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan. De activiteiten moeten minimaal voor 30% door vrijwilligers worden uitgevoerd. Stichtingen en verenigingen die geen ANBI zijn, kunnen – als zij uitsluitend fondswervende activiteiten doen – onder voorwaarden de uitkeringen aan een ANBI van de winst aftrekken, ook als deze voor minstens 30% met behulp van vrijwilligers worden verricht. Bovendien moet het duidelijk zijn dat de opbrengst uit de fondswervende activiteiten voor minimaal 90% naar een algemeen nuttig doel gaat en de uitkering moet binnen zes maanden na afloop van het jaar waarin de gelden zijn ontvangen, worden gedaan.
Vrijwilligersaftrek
Een ANBI en een SBBI kunnen onder bepaalde voorwaarden gebruikmaken van de vrijwilligersaftrek in de vennootschapsbelasting. Als SBBI kun je alleen gebruikmaken van de vrijwilligersaftrek als minstens 70% van de winst met vrijwilligers wordt behaald. De vrijwilligersaftrek verlaagt de winst van jouw vereniging of stichting door een fictieve beloning van de vrijwilligers op basis van het minimumloon, verminderd met de daadwerkelijke beloning. Als een hoger loon dan het minimumloon gebruikelijk is, mag je rekening houden met dat hogere bedrag.
Belastingplicht culturele instellingen
Culturele instellingen kunnen zowel belaste als onbelaste activiteiten verrichten voor de vennootschapsbelasting. Neem bijvoorbeeld een museum: de winst uit de museumwinkel is belast, terwijl de winst behaald met culturele activiteiten onbelast blijft. Als er verlies met culturele activiteiten wordt geleden, kan dit verlies niet worden verrekend met de winst van de museumwinkel.
Daarom hebben culturele instellingen de mogelijkheid om te kiezen voor volledige belastingplicht in de vennootschapsbelasting. Als volledig belastingplichtige instelling kan het verlies uit de onbelaste activiteit wel worden verrekend met de winst uit de belaste activiteit. Deze keuze geldt voor een periode van tien jaar.
Tip! Een culturele instelling kan gebruik maken van de winstvrijstelling, zelfs als gekozen is voor volledige belastingplicht.
Actualiteiten loonbelasting
ANBI’s mogen gebruikmaken van de vrijwilligersregeling in de loonbelasting. Als jouw stichting of vereniging als ANBI is aangemerkt, ben je niet verplicht om loonheffing in te houden op een vergoeding aan een vrijwilliger. De vergoeding mag maximaal €210 per maand en in totaal €2.100 per jaar (2025) zijn. Bij een uurvergoeding beschouwt de Belastingdienst maximaal €5,60 (of €3,30 voor een vrijwilliger jonger dan 21 jaar) per uur als vrijwilligersvergoeding.
In de praktijk komt het vaak voor dat een vrijwilliger afziet van een kostenvergoeding, waardoor de vergoeding als gift wordt beschouwd die onder voorwaarden aftrekbaar is in de aangifte inkomstenbelasting. Dit kan echter alleen als aan de volgende drie voorwaarden is voldaan:
- Jouw organisatie verklaart dat de vrijwilliger recht heeft op de vergoeding;
- Jouw organisatie is bereid en in staat om de vergoeding uit te betalen;
- De vrijwilliger kan aanspraak maken op de vergoeding en heeft de vrijheid hierover te beschikken.
Let op! De vrijwilliger kan alleen de kosten aftrekken als de ANBI een 'vrijwilligersverklaring' invult. Deze kan worden gevonden op de website van de Belastingdienst (zoekterm 'vrijwilligersverklaring').
Tip! Als jouw vereniging of stichting geen ANBI is, maar wel een sportorganisatie of een entiteit die geen vennootschapsbelasting hoeft aan te geven, kun je ook de vrijwilligersregeling toepassen.
De Belastingdienst heeft aangegeven dat het koppelen van een vrijwilligersvergoeding aan een jaarlijkse gift aan een ANBI niet als een periodieke gift kan worden beschouwd. Als de jaarlijkse gift verbonden is aan de vergoeding als vrijwilliger bij dezelfde vereniging (ANBI), leidt dit niet tot een periodieke gift. Voor een periodieke gift is vereist dat minstens vijf jaar hetzelfde bedrag wordt geschonken, waarbij alle geschonken bedragen jaarlijks gelijk moeten zijn. Koppeling aan de vrijwilliger verdiensten voldoet hier dus niet aan. De gift kan in principe wel als 'andere gift' fiscaal aftrekbaar zijn, maar dit is minder aantrekkelijk. Deze gift is namelijk alleen aftrekbaar voor het bedrag boven 1% van het verzamelinkomen, met een minimum van €60 en een maximum van 10% van dit verzamelinkomen. Een periodieke gift kan wel gedeeltelijk worden bewerkstelligd door de gift en de vergoeding als vrijwilliger te ontkoppelen, bijvoorbeeld door een schenkingsovereenkomst te sluiten voor een vast bedrag over minstens vijf jaar, waarbij de vergoeding als vrijwilliger met deze schenking is verrekend. Indien in dat geval de vergoeding lager is dan de jaarlijkse afgesproken gift, zal het verschil door de vrijwilliger moeten worden bijbetaald.
Actualiteiten omzetbelasting
Per 1 januari 2019 is de sportvrijstelling in de omzetbelasting uitgebreid. De vrijstelling moet nu verplicht worden toegepast. Dit geldt nu ook voor diensten die sportorganisaties aan niet-leden bieden, zoals het geven van trainingen.
Instellingen die geen winstoogmerk hebben en een sportaccommodatie ter beschikking stellen die cruciaal is voor sportbeoefening, vallen nu ook onder de vrijstelling. Door een verandering in de definitie van ‘winst beogen’ vallen niet-commerciële organisaties onder de vrijstelling. Niet-winst beogen is aan de organisatie als geheel verbonden.
Het ter beschikking stellen van een sportaccommodatie wordt nu belast tegen het lage tarief van 9%. Doordat het belastingtarief is veranderd, is de voorbelasting vanaf 2019 niet langer aftrekbaar. Om dit te compenseren is er een subsidieregeling voor gemeenten en sportorganisaties. De subsidie voor gemeenten bedraagt 17,5% van alle btw-belaste sportuitgaven. Voor sportinstellingen is de subsidie maximaal 20%, met een maximum van €2,5 miljoen per jaar. Subsidies van minder dan €2.500 worden niet verstrekt. Voor bepaalde verduurzamings- en toegankelijkheidsinitiatieven wordt een extra subsidie van maximaal 10% aangeboden, en voor veiligheidsverbeteringen is er zelfs een extra subsidie tot 30% mogelijk.
Btw-vrijstelling fondsenwerving
Fondswervende activiteiten van bepaalde aangewezen instellingen die primair vrijgesteld zijn van btw (waaronder ziekenhuizen, verpleeghuizen, instellingen voor jeugdwerk, sportverenigingen en culturele, sociale en religieuze instellingen) zijn volledig vrijgesteld van btw als de fondswervende leveringen onder de €68.067 en de fondswervende diensten onder de €22.689 per jaar blijven.
Let op! Voor sportverenigingen geldt een afwijkend grensbedrag voor fondswervende diensten van €50.000. Bovenal mogen sportverenigingen geen gebruikmaken van de kantineregeling, wat betekent dat de kantine-inkomsten meetellen voor het maximum van €68.067 per jaar.
Als een van de grensbedragen wordt overschreden, wordt de fondswerving belastingplichtig voor de btw. Dit geldt niet als de overschrijding het gevolg is van bijzondere, eenmalige omstandigheden of redelijkerwijs niet te voorzien was. De grensbedragen zijn onafhankelijk van elkaar; overschrijding in één categorie betekent dus niet automatisch dat de andere ook belastingplichtig wordt.
Tip! Giften, donaties en contributies zonder expliciete tegenprestatie worden niet meegerekend bij de grensbedragen.
Bepaalde organisaties, zoals muziekverenigingen, dorpshuizen en buurtverenigingen, kunnen de kantineregeling toepassen. De ontvangst in de kantine is vrijgesteld als deze inclusief btw niet hoger is dan €68.067 per jaar. Deze vrijstelling geldt naast de vrijstelling voor fondsenwerving, zodat de kantine-inkomsten niet meetellen voor de grensbedragen.
Overige actualiteiten
Besturen van verenigingen en stichtingen moeten (vanaf 1 juli 2021) voldoen aan extra regelgeving. Dit is te danken aan de invoering van de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR).
De WBTR beoogt wanbestuur binnen verenigingen en stichtingen te vermijden. In lijn met de regels die gelden voor de besturen van nv's en bv's, is de aansprakelijkheid van bestuurders uitgebreid tot aansprakelijkheid bij faillissement bij ernstig verzuim. Dit houdt in dat bestuurders aansprakelijk kunnen zijn als er geen verzekering is afgesloten voor bepaalde risico's. Ook mogen bestuurders niet deelnemen aan vergaderingen die betrekking hebben op onderwerpen waarbij ze zelf een tegenstrijdig persoonlijk belang hebben. In dat geval zijn ze uitgesloten van besluitvorming.
Daarnaast geldt dat een bestuurder niet meer stemmen kan uitbrengen dan het totale aantal stemmen van de rest van het bestuur. Bestaande afwijkende statutaire regelingen blijven geldig tot 1 juli 2026 of tot de eerstvolgende statutenwijziging als deze eerder is.
Verder is het geregeld dat als een vereniging of stichting met een klein bestuur geen bestuursleden meer in functie heeft of afwezig zijn, er formeel geen besluiten meer genomen kunnen worden. De statuten moeten hierin voorzien door aan te geven hoe besluiten dan alsnog kunnen worden genomen, bijvoorbeeld via een commissie.
Convenant Belastingdienst en organisaties goede doelen
Goede doelen hebben vanaf 2019 nog maar te maken met één loket voor het aanvragen van erkenning en ANBI-status. Hiertoe hebben goede doelen gezamenlijk met de Belastingdienst een convenant afgesloten. Om fraude tegen te gaan, kunnen goede doelen ook een erkenning aanvragen bij het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF), zodat donateurs er zeker van zijn dat ze met een betrouwbare organisatie te maken hebben. Daarnaast kunnen goede doelen de ANBI-status aanvragen, waarvan het proces nog altijd digitaal verloopt via de Belastingdienst.
De eisen voor het verkrijgen van de erkenning zijn identiek aan die voor de ANBI-status, waardoor een aparte aanvraag bij de Belastingdienst niet meer nodig is. De fiscus behoudt zich echter het recht voor om de ANBI-status zelf te toetsen.
Giftenaftrek: bewijs vereist
Donateurs moeten hun giften kunnen bewijzen om deze belastingsgewijs te kunnen aftrekken. Een ontvangstbewijs of verklaring is niet voldoende. Het is daarom aan te raden om giften via de bank te overmaken in plaats van contant, aangezien contante giften sinds 2021 niet meer aftrekbaar zijn.
Hogere giftenaftrek culturele ANBI
Voor giften aan culturele ANBI's geldt een verhoogde giftenaftrek. Particulieren mogen hun giften voor de giftenaftrek met 25% verhogen (met een maximum van €1.250 per jaar). Voor ondernemingen geldt een verhoging van 50% (met een maximum van €2.500 per jaar).
Gift aan steunstichting SBBI
Een steunstichting SBBI is een stichting speciaal opgericht om geld in te zamelen voor jubileums van een SBBI in de sport- of muzieksector. Een gift aan een steunstichting SBBI is aftrekbaar.
Let op! Een steunstichting moet voldoen aan bepaalde voorwaarden. Kijk hier voor meer informatie.
Periodieke gift eenvoudiger
De eis van een notariële akte voor de aftrekbaarheid van een periodieke gift is sinds 2014 komen te vervallen. Een periodieke gift aan een ANBI of een niet-vennootschapsbelastingplichtige vereniging met minimaal 25 leden is sinds die datum volledig aftrekbaar mits deze gift in een onderhandse akte van schenking wordt vastgelegd. De voorwaarde dat de periodieke gift slechts aftrekbaar is als deze voor minimaal vijf jaar is vastgelegd (of eindigt bij eerder overlijden) is wel in stand gehouden.
UBO-register
Voor een aantal juridische entiteiten, inclusief stichtingen en verenigingen, bestaat de verplichting om geregistreerd te zijn in het UBO-register. Entiteiten die hier niet aan voldoen, kunnen geconfronteerd worden met sancties. UBO staat voor 'ultimate beneficial owner', wat verwijst naar de uiteindelijke eigenaar of zeggenschapsdrager van een bv, stichting, vereniging of andere entiteit waarvoor registratie verplicht is. Het UBO-register is aanvankelijk bedoeld om witwassen en financiering van terrorisme tegen te gaan. Je kunt een vereniging of stichting registreren in het UBO-register via de KVK.
Op basis van de uitspraak van het Europese Hof over de openbaarheid van het UBO-register heeft de overheid besloten dat dit register niet openbaar toegankelijk zal zijn. Voorheen konden derden via de Kamer van Koophandel informatie opvragen uit het UBO-register. Vanwege de uitspraak van het Europese Hof is deze regelgeving herzien in verband met de bescherming van de privacy. Derhalve is de openbaarheid van sommige delen van het UBO-register per 22 november 2022 geschrapt.
Disclaimer
Ondanks de uiterste zorgvuldigheid bij de samenstelling van deze Advieswijzer, aanvaarden wij geen aansprakelijkheid voor eventuele onvolledigheden of onjuistheden. Vanwege het brede en algemene karakter is deze Advieswijzer niet bedoeld om alle informatie te verschaffen die nodig is voor het nemen van financiële beslissingen.
