Voor wie geldt de nieuwe wet?

De nieuwe wet excessief lenen bij eigen vennootschap kan van toepassing zijn op jou als:

• je een zogenaamd aanmerkelijk belang hebt in een of meer vennootschap(pen), én
• je schulden hebt aan die vennootschap(pen) en/of wanneer jouw partner, verbonden personen of hun partners schulden hebben aan die vennootschap(pen).

Grofweg heb je een aanmerkelijk belang als je:

• minimaal 5% van de aandelen bezit, of
• het recht hebt om 5% van de aandelen te verwerven, of
• winstbewijzen hebt die betrekking hebben op ten minste 5% van de jaarwinst of ten minste 5% van het bedrag dat bij liquidatie wordt uitgekeerd.

Indien je een directeur-grootaandeelhouder (dga) bent, betekent dit dat je een aanmerkelijk belang hebt op basis van de bovenstaande regels. Het is dus belangrijk om te weten dat deze wet ook voor jou consequenties kan hebben.

Tip! De regels om te bepalen of iemand een aanmerkelijk belang heeft, kunnen complex zijn. Zo kun je bijvoorbeeld ook een aanmerkelijk belang hebben in een vennootschap waarin je niet direct de aandelen bezit, maar wel indirect via een andere vennootschap. Het is mogelijk om een aanmerkelijk belang te hebben in meerdere vennootschappen. Overleg met een van onze adviseurs om te bepalen of sprake is van een aanmerkelijk belang in jouw situatie, in welke vennootschappen en hoe de regels in jouw geval van toepassing zijn.

Let op! Deze advieswijzer is met name gericht op een aanmerkelijk belang in een bv. Echter, een aanmerkelijk belang kan ook in andere entiteiten worden gehouden. Denk bijvoorbeeld aan een deelgerechtigheid in een open fonds voor gemene rekening, een lidmaatschapsrecht in een coöperatie, of een aandeel in een andere (Nederlandse of buitenlandse) vennootschap waarvan het kapitaal geheel of gedeeltelijk in aandelen is verdeeld. In die situaties kan de wet excessief lenen bij eigen vennootschap ook van toepassing zijn.

Schulden hoger dan € 700.000 van jou en je partner

Indien jouw schulden aan jouw bv hoger zijn dan € 700.000, kan je te maken krijgen met de gevolgen van de wet. Hierbij gaat het niet alleen om jouw schulden, maar ook om de schulden van jouw fiscale partner. Om te beoordelen of de € 700.000 wordt overschreden, worden de schulden van jou en jouw fiscale partner bij elkaar opgeteld. Als je naast een schuld ook nog een vordering op de bv hebt, worden deze twee niet met elkaar verrekend. Er wordt dus puur naar de schulden gekeken!

Let op! Als je en/of jouw fiscale partner een aanmerkelijk belang hebben in meerdere bv's, moeten jullie de schulden aan al die bv's bij elkaar optellen. Pas wanneer het totaalbedrag niet hoger is dan € 700.000, heeft de wet geen gevolgen voor jullie. Je kunt dus niet maximaal € 700.000 per bv lenen, maar met jullie fiscale partners samen maximaal € 700.000 van al jullie bv's samen.

Voorbeeld

Je hebt een aanmerkelijk belang in bv X en een aanmerkelijk belang in bv Y. Je hebt geld geleend van beide bv's. De schuld bij bv X bedraagt € 350.000, en bij bv Y € 500.000. Samen bedragen jouw schulden meer dan € 700.000. Als je niets doet, moet je straks belasting betalen over een bedrag van € 150.000 (€ 850.000 minus € 700.000).

Ook indirecte schulden en andere rechten

Let bij het inventariseren van jouw schulden op alle civielrechtelijke schuldverhoudingen en verplichtingen. Ook indirecte schulden tellen mee.

Let op! Kan jij of jouw fiscale partner alleen externe financiering krijgen als de bv garant staat? Dan telt deze lening ook mee voor de beoordeling of de schulden boven de € 700.000 uitkomen. Als jij of jouw fiscale partner wel externe financiering kan krijgen zonder garantstelling, maar garantstelling door de bv zorgt voor betere voorwaarden, dan telt de lening niet mee.

Tip! Overleg met een van onze adviseurs om te beoordelen of er in jouw situatie sprake is van civielrechtelijke schuldverhoudingen en verplichtingen, en hoe om te gaan met garantstelling door de bv.

Ook schulden van verbonden personen

Als jouw bloed- of aanverwanten in de rechte lijn schulden hebben aan jouw bv, moet je deze schulden meetellen voor het gedeelte van hun schulden dat boven de € 700.000 uitkomt.

Bloed- en aanverwanten in de rechte lijn zijn kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen, etc. en ouders, grootouders, overgrootouders, etc. van jou en/of jouw fiscale partner.

Voorbeeld

Heeft bijvoorbeeld jouw kind € 600.000 geleend van jouw bv, dan hoef je dit niet mee te tellen. Als de schuld van jouw kind aan jouw bv echter € 800.000 bedraagt, moet je € 100.000 meetellen om te beoordelen of je boven de drempel van € 700.000 uitkomt. Als je zelf € 650.000 bij jouw bv hebt geleend, betekent dit dat je € 50.000 belasting moet betalen (€ 650.000 + € 100.000 -/- € 700.000).

Tip! Dit geldt niet als jouw bloed- of aanverwant zelf een aanmerkelijk belang heeft in jouw bv. Jouw bloed- of aanverwant moet dan zelf beoordelen in hoeverre de wet op hem/haar van toepassing is. Voor jouw beoordeling tellen de schulden van jouw bloed- of aanverwant dan niet mee.

Voorbeeld

Heeft jouw kind uit het vorige voorbeeld een aanmerkelijk belang in jouw bv, dan telt de € 100.000 niet bij jou mee. Jij hoeft dan dus geen belasting te betalen. Je kind moet echter wel belasting betalen over € 100.000 (€ 800.000 -/- € 700.000).

Uitzondering voor eigenwoningschulden

Eigenwoningschulden vallen buiten deze beoordeling. Deze schulden tellen niet mee bij de vraag of je schulden hebt aan jouw bv('s) boven € 700.000. Hier moet echter wel aan bepaalde wettelijke voorwaarden worden voldaan om recht te hebben op renteaftrek voor de inkomstenbelasting. Daarnaast moet er een recht van hypotheek zijn verstrekt aan de bv.

Let op! Als er geen recht van hypotheek is verstrekt, telt de lening wel mee. Dit geldt ook als er wel een recht van hypotheek is verstrekt, maar de lening niet voldoet aan de wettelijke voorwaarden voor renteaftrek in de inkomstenbelasting. Als er wel een recht van hypotheek is verstrekt, maar het ingeschreven bedrag van dit recht lager is dan de lening, dan telt het gedeelte van de lening boven dit ingeschreven bedrag ook mee.

Tip! Als jouw eigenwoningschuld aan de bv al bestond op 31 december 2022, is de voorwaarde van een recht van hypotheek niet van toepassing. Deze schulden moeten dan alleen voldoen aan de wettelijke voorwaarden voor renteaftrek in de inkomstenbelasting.

Voorbeeld

Je hebt een schuld van € 500.000 aan jouw bv, die je hebt gebruikt voor de aanschaf van jouw eigen woning. Daarnaast heb je nog € 500.000 geleend bij jouw bv voor andere zaken. De lening voor jouw eigen woning voldoet aan de wettelijke voorwaarden voor renteaftrek in de inkomstenbelasting. Je hebt echter geen hypotheek verstrekt voor deze schuld aan jouw bv. Als deze schuld aan de bv al bestond op 31 december 2022, hoef je je geen zorgen te maken over de Wet excessief lenen bij eigen vennootschap. De eigenwoningschuld telt namelijk niet mee voor de beoordeling, en de andere lening is lager dan € 700.000. Als de schuld na 31 december 2022 is verstrekt, moet je straks over een bedrag van € 300.000 belasting betalen (€ 500.000 + € 500.000 -/- € 700.000).

Tip! De uitzondering voor eigenwoningschulden geldt ook voor schulden van bloed- of aanverwanten in de rechte lijn. Als deze schulden eigenwoningschulden zijn die voldoen aan de hiervoor beschreven voorwaarden, tellen ze niet mee.

Peildatum 31 december 2023

Op 31 december 2023 wordt voor het eerst gekeken of jouw schulden hoger zijn dan € 700.000. Dit gebeurt uiteraard met inachtneming van alle geldende regels die we hierboven (deels) hebben beschreven. Als jouw schulden op dit moment hoger zijn dan € 700.000, kun je nu nog actie ondernemen. Overleg met onze adviseurs om te bespreken welke mogelijkheden er zijn.

Tip! Bij de beoordeling van de € 700.000-grens mag je vorderingen die je hebt op jouw bv('s) niet aftrekken van de schulden die je hebt aan jouw bv('s). Het kan daarom verstandig zijn om vóór 31 december deze vorderingen en schulden officieel met elkaar te verrekenen. Overleg daarover met een van onze adviseurs.

Belastingtarief

Je moet belasting betalen over het bedrag boven € 700.000 in box 2. Het tarief in box 2 bedraagt in 2023 26,9%. Vanaf 2024 zullen er twee tarieven in box 2 van toepassing zijn. Over de eerste € 67.000 box 2-inkomen (voor fiscale partner het dubbele bedrag) betaal je 24,5% belasting, daarna 31% over het meerdere.

Gevolgen bij latere aflossing van de schuld

Als je in 2023 of latere jaren belasting hebt betaald over het deel van jouw schulden boven € 700.000, wordt de drempel van € 700.000 verhoogd met dit deel van jouw schulden. Dit voorkomt dat je elk jaar opnieuw belasting moet betalen over het bedrag boven € 700.000. Een latere aflossing op deze schulden resulteert in een negatief inkomen in box 2. Dit negatieve inkomen wordt verrekend met andere positieve inkomsten in box 2 in dat jaar, of leidt tot een verlies in box 2. Dit verlies kan vervolgens worden verrekend met box 2-inkomen van het voorgaande jaar of met box 2-inkomen van de zes volgende jaren.

Voorbeeld

Je hebt een aanmerkelijk belang in een bv en op 31 december 2023 heb je een schuld van € 850.000 aan deze bv. In jouw aangifte inkomstenbelasting 2023 betaal je 26,9% belasting over € 150.000 (€ 850.000 minus € 700.000), wat neerkomt op € 40.350. Als je in 2024 € 150.000 aflost op de schuld (en er dat jaar geen ander box 2-inkomen is), ontstaat er een verlies in box 2 van € 150.000. Dit verlies kun je volledig verrekenen met de winst van 2023, waardoor de betaalde belasting van € 40.350 wordt teruggegeven. Je moet deze belasting echter wel eerst betalen over 2023.

Tip! Als je meer wilt weten over de gevolgen van een latere aflossing in jouw situatie, bespreek dit dan met een van onze adviseurs.

Schulden tot € 700.000

Als de schulden minder dan € 700.000 bedragen, loop je nog steeds risico op belastingheffing, omdat de Belastingdienst van mening kan zijn dat er sprake is van een verkapte dividenduitkering. De Belastingdienst moet dit echter wel aannemelijk kunnen maken. Zorg er daarom voor dat jouw leningen altijd schriftelijk worden vastgelegd in een overeenkomst met zakelijke voorwaarden. Dit maakt het voor de Belastingdienst moeilijker om dit aan te tonen.

Alleen fiscale werking

Als jouw bv geconfronteerd wordt met de gevolgen van deze nieuwe wet en dus belasting moet betalen over het bedrag boven € 700.000, heeft dit alleen fiscale gevolgen. Met andere woorden, de schuld blijft gewoon bestaan. Je mag de schuld ook blijven vermelden in jouw aangifte inkomstenbelasting.

Tot slot

De Wet excessief lenen kan leiden tot ongewenste belastingheffing op 31 december 2023. Als jij, jouw partner of verbonden personen schulden hebben aan jouw bv, overleg dan met een van onze adviseurs om de gevolgen van de wet voor jou te bespreken.