Inkomsten uit sparen en beleggen worden nu belast in box 3, waarbij wordt uitgegaan van een fictief rendement. Dit fictieve rendement loopt op naarmate men meer vermogen bezit. Momenteel loopt dit op van minimaal 1,79% tot maximaal 5,28%. Over dit fictieve rendement betaalt de belastingplichtige 30% belasting.
Oorspronkelijk was het idee om vanaf 2022 inkomsten uit sparen anders te belasten dan overige vermogensinkomsten, zoals uit beleggen. Dit vanwege de extreem lage spaarrente die al een aantal jaren aanhoudt. Op die manier zouden vermogensinkomsten eerlijker worden belast.
Vijlbrief zou het liefst het werkelijke rendement in box 3 belasten, maar omdat de Belastingdienst dit rendement niet kent, is dit onuitvoerbaar. Daarom wil hij een simpeler en eerlijker systeem invoeren.
Volgens de staatssecretaris moet in een dergelijk systeem de kleine spaarder en belegger in hoge mate worden ontzien. Dit is mogelijk door het bedrag waarover spaarders en beleggers geen belasting betalen, aanzienlijk te verhogen. De bewindsman maakt hierbij wel de kanttekening dat dit dan wel mogelijk moet zijn.