Kerstarrest van 24 december 2021: Wat u moet weten

Op 24 december 2021 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat het box 3-stelsel in strijd is met het discriminatieverbod en eigendomsrecht als het forfaitaire rendement hoger is dan het werkelijke rendement. Dit heeft geleid tot rechtsherstel door middel van het heffen van belasting op basis van het werkelijke rendement.

Box 3 na Kerstarrest: Rechtsherstel voor 2017-2022

Om rechtsherstel mogelijk te maken, heeft de wetgever de Wet rechtsherstel box 3 geïntroduceerd voor de jaren 2017-2022. Deze wet hanteert forfaits die het werkelijke rendement zo nauwkeurig mogelijk benaderen. Echter, de vraag of deze forfaits nog steeds in strijd zijn met het discriminatieverbod en eigendomsrecht heeft de Hoge Raad opnieuw beantwoordt.

Hoge Raad: Herstelwet nog steeds discriminerend

Op 6 juni 2024 heeft de Hoge Raad geoordeeld dat de Herstelwet nog steeds in strijd is met het discriminatieverbod en het eigendomsrecht als het forfaitaire rendement hoger is dan het werkelijke rendement. In deze gevallen moet er rechtsherstel worden geboden door de belastingaanslag te verminderen tot alleen belasting in box 3 wordt betaald over het werkelijke rendement.

Belangrijk! Deze uitspraak geldt ook voor de Overbruggingswet box 3 die vanaf 2023 van kracht is.

Hoe berekent u het werkelijke rendement?

Om het werkelijke rendement te berekenen heeft de Hoge Raad een aantal regels opgesteld. Het gehele vermogen in box 3, inclusief bank- en spaartegoeden, moet worden meegenomen. Het rendement moet worden berekend over het gehele jaar, niet alleen op 1 januari. Het heffingvrije vermogen wordt niet in aftrek gebracht.

Belangrijk! Kosten mogen niet in mindering komen op het rendement, behalve rente van schulden behorend tot het vermogen in box 3.

Belastingvermindering en rentevergoeding

De Hoge Raad heeft bepaald dat belastingplichtigen in principe geen recht hebben op rentevergoeding bij rechtsherstel en teruggaaf voor box 3. Echter, als de wettelijke rente hoger is dan de belastingvermindering zelf, kan er recht zijn op rentevergoeding.

Kunt u profiteren van het oordeel?

Het hangt van verschillende factoren af of u daadwerkelijk kunt profiteren van het oordeel van de Hoge Raad. Het is belangrijk om te weten of uw definitieve aanslag nog niet definitief is. Als u al rechtsherstel heeft gehad, moet u nagaan of u nog op tijd bent om een verzoek om ambtshalve vermindering in te dienen. Voor de jaren tot en met 2018 is dit niet meer mogelijk.

Daarnaast is het belangrijk om te bepalen of uw werkelijke rendement inderdaad lager is dan het forfaitaire rendement. U moet zelf de feiten kunnen aantonen dat uw werkelijke rendement lager is.

Belangrijk! Als uw werkelijke rendement hoger is dan het forfaitaire rendement, verandert er niets voor u.

Hoe gaat het nu verder?

De Belastingdienst adviseert om voorlopig niets te doen. Als de uitspraak gevolgen heeft voor uw box 3-inkomen, ontvangt u later dit jaar een brief van de Belastingdienst.

Het Ministerie van Financiën bestudeert de uitspraak en na een politieke beslissing zal de Belastingdienst laten weten hoe het box 3-inkomen op een juiste manier kan worden berekend. Op dit moment ontwikkelt de Belastingdienst een digitaal formulier 'opgaaf werkelijk rendement' waar u gebruik van kunt maken om het werkelijke rendement door te geven.

Zodra er meer duidelijkheid is, wordt u hierover geïnformeerd via de website en nieuwsbrief.

Tip! U kunt alvast een globale berekening maken om te bepalen of het zinvol is om een beroep te doen op het werkelijke rendement. Verzamel ook de benodigde documenten om uw keuze te onderbouwen. Zodra het formulier beschikbaar is, kunt u snel aan de slag.

Massaalbezwaarplusprocedure

Deze arresten hebben geen betrekking op de lopende massaalbezwaarplusprocedures voor de belastingplichtigen die vóór 24 december 2021 geen bezwaar hadden ingediend tegen de aanslagen inkomstenbelasting voor de jaren 2017-2020. Deze procedures bevinden zich nog in een beginstadium en het is nog niet bekend wanneer en hoe de Hoge Raad zal oordelen. Er is dus geen actie vereist voor belastingplichtigen die tot deze groep behoren.