Voordelen van Ongelijke Verdeling

Onlangs heeft de Hoge Raad in een arrest van begin 2024 een belangrijke uitspraak gedaan over huwelijkse voorwaarden die echtgenoten aangaan bij het naderen van overlijden. De uitspraak liet zien dat een ongelijke verdeling, waarbij de overblijvende partner 90% van het bezit krijgt, niet tegen de wet is. Dit biedt het voordeel dat de achterblijvende partner minder erft, wat resulteert in een lagere erfbelasting vergeleken met een gelijkwaardige verdeling van 50%-50%.

Kabinet's Verbreding van de Aanpak

Het kabinet heeft als doel deze constructie tegen te gaan. Het voorstel dat is opgenomen in het Belastingplan 2026 gaat echter nog veel verder. Dit wetsvoorstel introduceert schenk- of erfbelasting bij elke ontbinding van een huwelijksgoederengemeenschap of bij het toepassen van een verrekenbeding waarbij een partner meer dan de helft van de gemeenschap ontvangt. Hierdoor worden niet alleen huwelijkse voorwaarden getroffen die zijn gewijzigd in het zicht van overlijden, maar alle voorwaarden die een ongelijke verdeling mogelijk maken.

Wat Houdt Dit In?

Als het Belastingplan 2026 zonder wijzigingen wordt aangenomen, betekent dit het volgende:

• Bij overlijden: als een partner meer dan de helft ontvangt bij ontbinding van de huwelijksgemeenschap of uitvoering van een verrekenbeding, wordt het excessieve bedrag gekwalificeerd als een verkrijging op basis van erfrecht, en daarover moet erfbelasting betaald worden, afhankelijk van de ontvangen bedragen en eventuele andere verkrijgingen.
• Bij echtscheiding: als een partner meer dan de helft ontvangt, wordt dit meerdere beschouwd als een schenking, en schenkbelasting kan van toepassing zijn, afhankelijk van de waarde en andere schenkingen.

Ingangsdatum 1 Januari 2026

In het wetsvoorstel is vastgesteld dat deze maatregel per 1 januari 2026 in werking zal treden.

Uitzonderingen op de Maatregel

Er zijn enkele uitzonderingen. De volgende huwelijkse voorwaarden blijven buiten de voorgestelde wijziging:

• Voorwaarden waarin vóór 16 september 2025 om 16.00 uur al een ongelijke verdeling van de huwelijksgoederengemeenschap is overeengekomen.
• Voorwaarden met een finaal verrekenbeding met ongelijke breukdelen, overeengekomen vóór 16 september 2025 om 16.00 uur.

Let op! Alle huwelijkse voorwaarden die vanaf 16 september 2025 om 16.00 uur zijn afgesloten, worden volledig door deze maatregel geraakt. Dit geldt ook voor aanpassingen aan deze voorwaarden die na genoemde datum plaatsvinden en waarbij de verdeling ongelijker wordt, zelfs als het verschil lijkt te verkleinen (bijvoorbeeld van 90:10 naar 60:40). Wijzigingen die de huwelijkse voorwaarden betreffen maar de verdeling gelijk houden, worden echter niet getroffen.

Toepassing op Geregistreerde Partners en Samenwoners

De voorgestelde maatregel heeft niet alleen betrekking op ongelijke verdelingen binnen huwelijkse gemeenschappen, maar geldt ook voor geregistreerde partners en samenwoners.

Let op! De maatregel is nog niet definitief. De goedkeuring door de nieuwe Tweede Kamer en de Eerste Kamer na de verkiezingen is nog nodig.